Vajinismus dediğimiz olgu kadınlar da gözüken, fiziksel, tıbbi yönden hiçbir problem olmamasına rağmen jinekolojik muayene veya cinsel aktivite sırasında bilinçaltı mekanizmalarının devreye girerek temastan kaçınılması olarak da tarif edilebilir.
Vajinismus tedavisi sürecinde ilk olarak ele alınması gereken konu doğru bir tıbbi tanıdır yani kadın doğum açısından vajinada bir sıkıntı olmaksızın kaçınmalarının olduğu doğrulanmalı ondan sonra ki süreçte gerekli psikolojik desteğin alınması için yönlendirme yapılmalıdır. Bu noktada alanında yetkin cinsel terapistlere yönlendirme çok büyük önem taşımaktadır. Sonra ki aşamada da iyi bir anamnez ile birlikte kişinin sorununun vajinismus, disparoni, cinsel isteksizlik, cinsel tiksinti bozukluğu veya partnerin cinsel problemi vs. olup olmadığı ayırt edilmeli sorunun ne olduğu tam anlamıyla bilinerek terapiye ona göre başlanmalıdır. Örneğin erkeğin sertleşme sorunundan dolayı orgazm olamayan bir çiftin başka durumlarıda ele alması, iyi bir değerlendirme sonrası cinsel terapi sürecine girilmesi gerekmektedir.
Diğer cinsel terapilerde olduğu gibi vajinismus terapisinde de bir çok ekol, yöntem vardır ancak genellikle uygun görülen yöntem bilişsel – davranışçı psikolojik görüşmelerdir. Bu görüşmelerde birkaç altın kural vardır ancak bunların içinde belki de en önemlisi çiftin seanslara birlikte gelmesidir çünkü bu sorun kişinin tek başına yaşamış olduğu bir sorun değildir. Ancak çiftler birlikte gelseler de seans içinde bireysel olarak da ayrı ayrı görüşmeler yapılabilmektedir. Bu cinsel terapi seansları usül olarak normal bir psikolojik görüşme nasılsa o şekildedir ancak çiftlerin gizlilik çerçevesinde rahat olmaları ve cinsel terapide işe yarayacak olan bilgileri de detaylandırarak anlatması istenir.
Vajnismus tedavisi çözümü olabilen bir problemdir. Çünkü o bölge de sadece kasların istemsiz olarak kasılması durumu vardır yoksa diğer kadınlar gibi vajinismus tanısı alan kadında genital açıdan sağlıklıdır ve ilişkiye girebilecektir. Sadece bunun için cinsel terapi seanslarına önem vermek ve yaklaşık 10-12 seans sürebilecek seanslara çiftin aktif katılım sağlaması yeterli olabilmektedir. Nadiren geçmişe yönelik travmatik durumlar içeren vakalarda bilinçaltı çalışmalarda yapılarak çözüme ulaşması amaçlanmaktadır.
Geçmiş demişken vajinismusun nedenlerine baktığımızda biraz geçmişe gitmemiz gerekir çünkü en büyük nedenlerden biri toplumsal olarak bize vurgulanan cinselliğin yanlış olduğuna yönelik vurgulamalardır. Tam da bu noktada aile içi tutumlar, cinsellikle ilgili bilgileri nasıl öğrendiği, mit dediğimiz cinsel olarak efsaneleşmiş yanlış inançlar (kilitlenme , aşırı kanama düşüncesi vs.), anne-baba tutumları, ortam koşulları vs. gibi birçok faktör ele alınmalıdır. Kadının kendi vücudu ile de barışık olmaması, cinsel hazdan ziyade bunu bir iş gibi görmesi, sürekli günah işliyorum, kötülük yapıyorum düşüncesi, bakirelik ile ilgili yanlış inanışlar cinsel ilişkiye girememenin başlıca nedenleridir. Ülkemizde her 10 kadından birinde görülebilen vajinismus vakası oranının neden bu kadar yüksek olduğu nedenlere bakılınca kolayca anlaşılabilir. Ancak klinik tecrübelerim doğrultusunda kliniğe başvuran vajinismus vakalarına baktığımda gelme sebepleri genellikle çocuk isteği oluyor, eşiyle olması gereken cinsel eylemi, yaşaması gereken cinsel hazzı ikinci plana atıyor bu da sonuç odaklı olunduğu için işi daha da zorlaştırıyor.
Sonuç olarak en büyük dürtülerimizden biri olan cinsellik ve kadınlardaki doğurganlık iç güdüsü birleştiğinde bu sorun çok önemli bir yer teşkil etmektedir. İyi bir cinsel terapist, iyi bir cinsel terapi ve süreçte aktif, istekli olan bir çift olduğunda yani bu üçgen oluştuğunda vajinismusta çözüm çok daha kolay olacaktır. Sağlıklı bir cinsel yaşam, çocuk sahibi olma isteği yani hem kendini hem eşini mutlu etmek herkesin doğal hakkıdır. Umudunuzu kaybetmeden, korkularınızdan arınarak sağlıklı bir evlilik ve cinsel yaşam için psikolojik destek alınmalıdır.
Saygılarımla..
Psikolog M. Berk Karaoğlu
İzmir Terapi ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi
