Cinsel Kimlik Bozukluğu Nedir?

   Sağlıklı bir cinsel kimliğe sahip olan birey, kendi bedeniyle uyumlu olan biyolojik cinsiyetini utanmadan kabul eder. Bireyin biyolojik cinsiyetiyle, olmayı arzu ettiği ve algıladığı cinsiyeti aynı olmadığı durumda gelişen psikolojik probleme ise cinsel kimlik bozukluğu denir. Bu bozuklukta birey, kendini karşı cinsin üyesi olarak görür ve karşı cinsten olduğu görüşünü destekler nitelikte davranışlarda bulunur. Ayrıca dış görünümünü de karşı cinse benzetmeye çalışır.

   Cinsel kimlik bozukluğu yaşayan bireyin fiziksel anatomisi kadınsa, adet görme ve göğüslerin varlığı bireyin utanabileceği bir durumdur. Dış görünümündeki bu belirginleşmeyi saklamak için göğüslerini kuşakla sarıp bol kıyafetler tercih edebilir, saçlarını kısa kestirebilir. Biyolojik cinsiyetinden ve anatomisinden duyduğu rahatsızlığı dış görünümüyle olabildiğince kamufle ettiği zaman, bireyin kendi benliği ve bastırdığı cinsel kimliği arasındaki çatışma bir nebze olsun azalmış olur. Cinsel kimliği erkek olan fakat kendini kadın gibi hisseden birey içinde aynı durum geçerlidir. Birey ‘kadınsı’ davranır ve dış görünümünü buna göre entegre etmeye çalışır. Her iki durumda da görüldüğü üzere cinsel kimlik bozukluğu yaşayan bireyler, kendi cinsiyetini reddeder ve karşı cinsle özdeşleşmeye çalışır.

   Cinsel kimlik gelişiminde farklı faktörler rol oynar. İlk olarak ailenin cinsel kimlik gelişimindeki öneminden bahsedelim. Baskın olan karşı cins ebeveyn ile çocuğun özdeşleşmesi sonucu bu problem ortaya çıkabilir. Çocuk, karşı cinsi taklit ettiğinde eğer davranışı pekiştiriliyorsa, cinsel kimliğini bu doğrultuda geliştirebilir. Bağlanma sonucu çocuk, anneyle kendini özdeşleştirmişse veya ayrıştırmışsa cinsel kimlik problemi ortaya çıkabilir.  Aile faktörünün dışında genetik, hormon ve çevre değişkenleri de cinsel kimliğin oluşmasına katkı sağlar.

Cinsel Kimlik Bozukluğunda Psikoterapi Süreci Nasıldır?

   Cinsel kimlik bozukluğu yaşayan birey, çeşitli tıbbı işlemlerden geçebilir. Böylesine değişken bir süreç birey için zorlu olabilir.  Yapılması gereken bireyin seçimine saygı duymak ve onu desteklemektir. Her ne kadar aileler kızının ‘erkeksi’ ve oğlunun ‘kadınsı’ davranışının geçici olacağını düşünüp konuya önem vermese de durum her zaman ailenin beklediği gibi sonuçlanmayabilir. Ailenin yapması gereken, çocuğun bu bozukluğunun altında yatan sebebi keşfetmesine ve süreçte yaşanabilecek sorunların çözümü için bireyin gerekli desteği almasına yardımcı olmaktır. Psikoterapi, bireyin içsel sürecinden geçmesi, yaşadığı cinsel kimlik karmaşasını sağlıklı bir şekilde halledebilmesi için faydalı olabilir. Bireyin destek almasının yanı sıra bütüncül olarak ailenin de destek alması sürecin daha olumlu geçmesini sağlayabilir. Onay alma, kabul görme ve uyum sağlamada destekleyici psikoterapiler de fayda sağlayabilir.

M. Berk Karaoğlu

Uzman Klinik Psikolog-Cinsel Terapist